por Kim Gordon
ilustracións de Lúa Picnik
Na primavera de 1981 o grupo de rock Public Image Ltd. (PiL) tocou no
Ritz en Nova York. A pantalla de video tamaño cine daquel club, que
funcionaba como unha barreira e se usaba para crear ou motivar a
reacción da audiencia, foi o centro da actuación. Os tres membros
de PiL eran proxectados na pantalla, como sombras (eran iluminados
por detrás para as cámaras de video) e como imaxes de video. Unha
imaxe xigante da cara de John Lydon, rindo, apareceu, máis grande
que o Mago de Oz. Comezou a cantar, e entón a imaxe en directo
cambiouse por unha cinta pregravada dun demente video comercial de
rock. Furiosa diante das fantasmagóricas, ritualísticas siluetas do
grupo detrás da pantalla – en lugar de, como habitualmente,
directamente enfronte deles – a audiencia interrompía
constantemente a música. Bombardearon a pantalla con botellas ata
botala abaixo. O grupo non pretendía causar un disturbio; nas súas
palabras, estaban probando algo novo. Non querían continuar
mecánicamente co rol aprendido de entertainer rock.
Como Keith Levene de PiL recalcou nunha entrevista na revista ZigZag
en agosto de 1981, “Eres máis honesto poñendo un video ou
enviando un video a facer trinta datas en lugar de mandar unha banda
por aí a facelo... Estás de pé alí dicindo 'despois de que
mercarades o noso álbum por tantas libras e escoitarades o xeniais
que somos podedes sentar diante de nós e ver o xeniais que
somos...'” Dende aquela PiL volveu á actuación rock convencional.
É case necesario para unha banda de rock traballadora no circuito de
clubes ter un axente de contratación e/ou manager. Se o propietario
dun club trata directamente coa banda, e non cun compañeiro de
negocios, ofrecerá menos diñeiro. Os grandes clubes de rock en
Manhattan teñen todos basicamente a mesma política para tratar coas
bandas. Algúns destes son verdadeiros escaparates pero outros son só
fachada. Fanse envíos de propaganda para veladas especiais; estas
noites non son realmente especiais, pero si dan a impresión de ser
patios de recreo para o mundo artístico, atraendo así ó mundo
non-artístico a un evento supostamente chic polo que pagarán. (Como
en pasados movementos da vangarda, estes clubes aprópianse da “lei
da asemblea” no sentido de que o “mundo real” e o “mundo da
arte” se separan en capas.) Co obxectivo d manter unha aura de
elite os clubes tamén ofrecen o seu espazo para festas de “noites
de arte” ou festas de cine e video ás que só se entra por
invitación. Renovándose constantemente, abrindo novas pistas e
redecorando, cada clube pelexa pola posición de “clube de arte
favorito”, como unha alternativa aínda máis nova ós espazos
alternativos do mundo artístico. Semella ser o que o mundo artístico
quere. E na outra cara, as noites de video/música nos “espazos
alternativos” oficiais están deseñadas para replicar a atmosfera
lounge dos clubes, con monitores e coxíns esparcidos
informalmente a través das habitacións. Así a relación simbiótica
converteuse case nunha fórmula para unha certa clase de éxito nos
mundos da arte e dos clubes.
A atmosfera de club fai tan pouco pola arte que está innovando como polas bandas, e tende a subordinar a arte ó propio sitio. Mesmo
unha visión tan personal como a de Jim Fouratt, cando se ocupou da
contratación noutro club de Nova York, Danceteria, pode rapidamente
tornar nunha embalaxe explotadora. O apoio que deu ás bandas
americanas (cunha concentración en bandas locais, de Nova York), en
lugar de seguir a política máis segura de contratar bandas inglesas
en xira, verdadeiramente creou unha situación alternativa nos clubes
por un curto tempo. A súa noción da arte nos clubes –
exemplificada por esta actitude cara a música – non tratou
simplemente a arte como decoración de interiores, senon que lle
permitiu manter unha certa integridade. A principal atracción
nos clubes estilo lounge é unha sorte de voyeurismo sexual
estilo rañaceos formado pro proxeccións, en diferentes pistas, de
diferentes eras e “estilos de vida” estilizados.
Así como na escena de clubes do pasado había o que se chamaba “Fuck
Rooms”, agora a atmosfera neles é normalmente deseñada para ser
máis ben de sublimación, ata o punto dunha esterilidade que se
converteu nunha clase de erotismo non sexual. A noción de
resistencia – a retención do contacto entre a xente – é unha
situación común nos clubes actuais. A súa atmosfera deseña a
distancia – da arte, da música, das outras persoas, e dun mesmo.
Os monitores de video son aparatos de deseño estándar; as imaxes
están alí para soster ós clientes, mentras as relacións
comerciais se mesturan con fantasías – sexuais, laborais ou dalgún
outro tipo. A atmosfera lounge fai que a clientela se sinta
como na casa ou como na casa de alguén rico, creando unha
confortable extravagancia típica dos clubes privados pequenos e
exclusivos. As imaxes amosadas nos videos pasan máis ou menos
desapercibidas, e funcionan máis ben como as televisións que se
deixan acesas. No seu discurso sobre a desaparición do tráxico,
causada pola desaparición do suxeito na arte e a súa subsecuente
reaparición, Manfredo Tafuri declara, “A experiencia do “tráxico”
[neste século] é a experiencia da metrópole...” “A
'intensificación da estimulación nerviosa' inducida pola rápida
acumulación de imaxes cambiantes, a penetrante discontinuidade na
comprensión dunha simple mirada, e a imprevisibilidade das
impresións precipitadas" foron interpretadas por [Georg] Simmel
como as novas condicións que xeneran a actitude hastiada do
individuo da metrópole...” (de Architecture and Utopia: Design
and Capitalist Development, 1976). A diferencia dun estilo
decadente en plan “Gran Gatsby”, esta xente pagan todos entre 5 e
10 dólares polo seu placer e entretemento sexual. A maioría das
bandas contratadas tocan rock bailable e accesible.
Cando estás realmente no escenario logo de lidiar coa “merda do
rock'n'roll” e darte de conta de como o sistema de son da discoteca
está moito máis alto que o que ti estás usando para tocar, rezas
para que os teus instrumentos non se rompan e comezas a tocar.
Esquéceste de calquera outra cousa no mundo. Esqueces canto
cobras e que non estás realmente tocando para rapaces novos
entusiasmados, senon para aburridos xóvenes adultos - e vólvese un
reto tentar movelos, reventar os seus cerebros, poñer algo cortante
na atmosfera usando o que é agora unha ferramenta social
tecnolóxicamente primitiva, a guitarra eléctrica.
O clube é o mediador ou marco a través do cal a música é
comunicada. A banda literalmente enchúfase na tecnoloxía do club
para magnificar o son, transformando unha posibilidade nalgo
auténtico, facendo o que os propios músicos escoitan accesible a
unha audiencia. A xente paga para ver a outros crer en si
mesmos. Tal vez a xente non sabe se eles poden experimentar o
erótico ou se só existe nos anuncios; pero no escenario, no
medio do rock'n'roll, moitas cousas suceden e calquera cousa pode
suceder, tanto se a xente ven de voyeur ou ven
para entregarse ó momento. Como un intérprete sacrifícaste a
ti mesmo, atravesas os movementos e as emocións da sexualidade para
toda a xente que paga para velo, para crer que existe. Canto mellor e
máis convincente sexa a interpretación, máis poderá a audience
identificarse co aspecto envolto en tal gasto de enerxía. Os
intérpretes parecen estar rendéndose á audiencia, pero no proceso
conseguen o control das súas emocións. Comezan a dominar a
situación a través da admiración inspirada pola súa total
rendición a eles. Alguén que traballa duro no seu traballo non vai
converterse nun “heroe”, pero pode gañar os cartos
suficientes para poder permitirse ser liberado temporalmente a través
do entretemento. A un intérprete, porén, como o heroe,
pagaranlle para ser sexualmente incontrolado, pero pero seguirá
estando á mercede dos clubes e da maneira na que os medios dan forma
á identidade. Canto tempo pode un continuar exercendo
intensidade antes de volverse amaneirado e deshonesto?
A noción de fundir a vangarda e a cultura popular (a tecnoloxía
multimedia) nun artista atópase na súa forma máis exitosa nas
recentes actuacións de Laurie Anderson. A posición que Anderson
representa, como alguén que trascendeu o illamento do mundo da arte,
implica unha clase de heroismo diferente a aquel da personaxe do
rock'n'roll, que representa, aínda que sexa miticamente, un
sentido de sexualidade real, de vida ou morte reais. A aparencia
andróxina de Anderson e a súa voz mecánica crean unha impresión
de perfección organizada, expresando o ideal como non sexual. Ela
creou a súa propia atmosfera de dominación e simulación duha
tecnoloxía que é normalmente mistificadora. En calquera sitio no
que actúe, consegue o que os clubes non poden; manipula á audiencia
a través do non visto, creando momentos que cambian e se moven sen
esforzo. Como nas presentacións multimedia de organizacións
relixiosas e negocios corporativos, a seducción de Anderson suxire,
“Senta e reláxate, non penses, déixanos facelo por ti, déixanos
ensinarche como.” Ela está a identificarse cunha orde máis alta
de poder tecnolóxico. A tecnoloxía que crea as conveniencias para
un certo tipo de “supervivencia” (e coas aparencias da vida –
erotismo, placer) dentro do sistema de comodidades está dispoñible
para científicos, publicidade corporativa e outros medios
comerciais, pero non para artistas. Nun esforzo para alcanzar o
mesmo grao de autoridade que aquel conseguido a través dunha
seducción tecnolóxica, o intento orixinal da arte/artista é
intercambiado polos obxectivos dos “outros”, isto é, pola
apropiación da xente.
Elvis Presley, Eddie Cochran, Jimi Hendrix, Janis Joplin, Jim
Morrison, Sid Vicious, Darby Crash e Ian Curtis morreron todos polo
noso sentido de “heroismo” oposto ás representacións
conceptuais que fai Anderson do neo-heroismo. Usando os seus egos
para dar forma á música – nalgúns casos crendo na imaxe que
deles crearon os medios e noutros formándoa eles mesmos, creran nela
ou non – usaron esa imaxe para destruír, dentro do seu propio
sistema, o estándar do que sucedera antes, dando pé a novas formas.
A audiencia pagou para velos facer isto, e tamén para presenciar
a destrución das propias vidas dos artistas – a liberdade ilusoria
converténdose nunha verdadeira liberdade...
No hay comentarios:
Publicar un comentario