Entrevista a Iago Martínez

Somos periferia, si ou si

[Esta entrevista fíxose en agosto deste ano e teñen pasado bastantes cousas dende aquela, especialmente co tema de Galiza Ano Cero, que xa botou a andar e ten unhas cantas cousas máis subidas. Ademais agora Iago Martínez coordina a Revista Luzes]

Iago Martínez é xornalista cultural, e aínda así é inquieto e fai cousas interesantes. Colabora con Rockdelux (escribiu o artigo de portada sobre Triángulo de Amor Bizarro), leva un programa en Cuac FM (Disimulen, os luns de sete a oito), fixo un libro e codirixiu unha película sobre Lois Pereiro... Tamén está metido no grupo impulsor de Galiza Ano Cero, unha televisión por Internet que pretende facerse dende abaixo á esquerda. Ten opinións sobre cousas. Comezo coa queixa de que o xornalismo musical non mola, e de como molaba cando tiña capacidade de influencia (a época dourada do NME, Melody Maker e tal, por exemplo). E de que non hai xornalismo musical apenas que fale do que se fai en Galicia, con todo o que mola.

Iago Martínez: En Rockdelux hai que batallar co duplo centralismo, nese caso, Barcelona-Madrid, que é agotador. Aí é certo que o tamaño é practicamente standard. É moi raro gañar algo máis dunha páxina para unha banda. Triángulo... e eu non recordo ninguén máis, galego. Quitado o dossier, o informe aquel de 2011, pero claro, era para todo. É moi difícil que lle dean a importancia que teñen. Entre outras cousas porque nós pensamos na escala tamén. Máis alá de que as cousas che gusten, cres que son importantes. Eu creo que Das Kapital é importante. Non creo que Das Kapital sexa importante exclusivamente porque é un grupo galego, pero evidentemente non podo deixar de pensalo en función da historia da música en Galicia e en función da fotografía de conxunto que tes. Sobre esa base e combinando todos eses factores ti lle das a importancia que consideras que ten a Das Kapital, pero eso non ten por que entendelo Juan Cervera, porque el non está pensando en Galicia, non ten esa preocupación e é lóxico. Agora ben, deberían ser algo máis xenerosos, e máis rápidos sobre todo. Recordo o caso de Emilio José. Foi unha batalla de meses para conseguir unha páxina.

PORNO: A pregunta que quería plantear é se se pode falar de escena en Galicia, ou como pensamos iso. Ata que punto se debe ter en conta que estes son grupos galegos? Ou ata que punto temos que deixar iso á marxe...

Iago Martínez: Eu creo que son dúas cousas diferentes. Eu creo que non hai escena en Galicia. Eu non a percibo. Hai unhas cantas, seguramente. Habería que definir escena... se definimos escena como un conxunto de elementos que reverberan alrededor dalgúns factores, non sempre un, hai unhas cantas. A lingua configura seguramente algo parecido a unha escena. Os modos de produción... A Seara, o feito de facer VHS, discos en cassette, edicións limitadas, feitas a man e forradas de papel de lija, configura dalgunha maneira outra escena. As poéticas, digamos, configuran outra escena. Ou o lugar onde publicas. Discos Humeantes articula, dende a distancia, unha especie de miniescena aquí. O lugar, cando o lugar é determinante, por exemplo se é o interior, se a idea de lugar ten unha connotación de carencia, como pode ser o caso de Ourense (non sei Lugo, que para min é un territorio ignoto) tamén pode configurar escenas. Agora, unha escena galega? Dificilmente. De entrada porque nun país co discurso nacional en crise, como outros tantos discursos clásicos do ecosistema mental en Galicia, e sobre todo, un país ou un territorio con conflito lingüístico, dificlmente pode configurar escena. Sempre haberá un antagonismo por encima de todo eso.

PORNO: É certo que calquera característica que se poida poñer para falar de escena tería que ser moi de mínimos. Ó mellor pode estar determinado por iso de estar á marxe de Madrid e Barcelona, pero non sei se plantea algunha diferencia o estar en Galicia con respecto a estar en Estremadura, por exemplo.

Iago Martínez: A idea de periferia.

PORNO: Nese sentido vexo que pode haber un pouco menos de dependencia dese discurso maioritario. Estando en Barcelona notaba que os grupos locales, por xeneralizar, eran máis modernos, moito máis pendentes da tendencia, moito menos obcecados coa súa propia vontade, moito máis pendentes do hype.

Iago Martínez: Si, pode ser. Home, hai de todo, porque aquí hai actitudes como a de Triángulo de Amor Bizarro, que nese sentido é moi ilustrativa, porque eles poderían ter perdido a cabeza, digamos, ou directamente terse ido a Madrid e nunca quixeron facelo. Están aquí á súa bola, é unha maneira de resistencia. Logo hai grupos, como o caso de Das Kapital, que claramente teñen vocación de resistentes, de non ceder unha miga. Pero logo haberá moitos grupos que si que sexan moi sensibles á tendencia. Outra cousa é que lles funcione, claro. É que nós somos periferia, si ou si. Incluso en 2013. O factor territorial segue sendo importante. Ó mellor non o é tanto para que circulen mp3, pero si que o é para un grupo, porque un grupo é moito máis que o mp3. Un grupo é tocar, é estar, é fotografarse, é ser entrevistado, e para todo iso estás en Galicia, inevitablemente. E aínda máis se lle engades o factor lingüístico, que estou seguro de que aínda dificulta fóra o aprecio.

PORNO: Supoño que estás dacordo en que hai un momento creativo forte, pero onde ves que están as debilidades de todo isto, en canto á infraestrutura?

Iago Martínez: Bueno, hai que ter coidado co dos momentos fortes. Eu teño 33 anos e xa vivín uns cantos momentos, digamos, de fin da historia. Efectivamente hai nivel. Hai nivel? Hai grupos que che gustan, ou cos que te identificas, ou que che sirven para dialogar co presente, que é o meu caso, por exemplo, con Das Kapital. Que eso non ten nada que ver, creo eu, non hai que confundilo con que sexa un bo momento. Cada un terá unha perspectiva... Hai moitos grupos? Si, hai moitos grupos. Son todos bos? Non, non son todos bos. Agora, logo está esa outra parte. Hai catro, cinco, seis grupos que me gustan. E deses hai un par deles que me gustan de verdade, digamos, que son eses que vas recordar e que vas manter dentro de dez anos. Pero claro, esa outra consigna eu creo que é perigosa. Cales son as debilidades? Home, todas, creo eu. Porque son grupos que teñen unha continuidade bastante complicada, porque non teñen proxección fóra. Se é que a proxección fóra é importante, porque che garantiza crédito, crítica, atención e logo masa crítica para moverte, para tocar, para poder vivir da música.

PORNO Falando con outra xente tamén plantean que certas destas debilidades poden ser tamén a causa de outras fortalezas. Fan que non haxa demasiado acomodamento, que saian todas estas cousas autoxestionadas, que poden dar un grao extra de independencia. E é un feito que hai unha emerxencia de asociacións, selos...

Iago Martínez: Si, o que pasa é que creo que non hai contradición entre autoxestionarse e vender os trescentos discos que sacas. Se ti non podes ir tocar dende Santiago á Coruña sen perder pasta chega un momento en que iso ó mellor non o podes soster, depende. E máis tendo en conta como está a situación, que a xente ten dificultades para chegar a fin de mes, pois ás veces non podes tolerar esa actividade. Porque é lesiva para a túa economía. Entón, dende ese punto de vista, si que penso que é unha debilidade. E tamén porque ten que ver coa falta de visibilidade, estou seguro. Se un grupo que a uns cantos nos entusiasma logo non é capaz de vender unha tirada dun vinilo ben deseñado e ben impreso, seguramente hai un problema polo medio, e un problema de visibilidade. Cantas veces toca ese grupo no ano? En que tipo de espazos toca?

PORNO: Eu o que si noto é que, ó nivel desa autoxestión, aínda que haxa pouca xente, toda a xente fai algo. E iso é moi agradable por unha parte, porque hai esa sensación de comunidade, e frustrante pola outra... Hai un tipo de actividade cultural moi intensa, que supoño que é o que se ve por exemplo no Liceo Mutante, que é unha comunidade de xente moi activa.

Iago Martínez: Si, é un lugar no que acontecen cousas. O Liceo é un sitio distinto, evidentemente. Tamén se me ven á cabeza o concerto que fixeran os de Seara Records. O da Iguana. Quitando que estar na Iguana catorce horas seguidas é algo moi pouco recomendable, si que vías que aí había algo. Algo máis que un grupo que vén, sube a un escenario e fai un concerto. Había polo menos un gromo dunha comunidade, a identificación cun público...

PORNO: Si, por iso digo que non sei cal é o modelo para que toda esta emerxencia continúe no tempo. Ou se vai continuar polo feito de que exista un lugar como o Liceo, con todas as dificultades que lle poidan poñer dende fóra...

Iago Martínez: Habería que saber se continúa o Liceo, claro. Se esas redes son capaces de subsistir a min paréceme unha escala fantástica. Parécenme lugares apropiados para que sucedan cousas, e para os grupos tamén o poden ser. Depende un pouco da ambición dos grupos, claro.

PORNO: Tamén se plantea unha dificultade de definir o underground porque a oposición ó mainstream non funciona dende que este está diluído. Entón pode faltar ese aspecto de ir en contra de algo, esa rebeldía...

Iago Martínez: Non sei tampouco se o underground segue sendo... se é unha categoría fácil de utilizar. Tendo en conta que a capacidade de escándalo ou de incomodar por parte da música está practicamente extirpada. E é lóxico porque xa sucedeu, ese impacto xa se produciu hai cincuenta anos. Eso é un momento difícil de recuperar. Entre outras cousas porque máis alá das persoas involucradas nunha revista, ou os grupos que escriban ou pensen sobre música, no conxunto da sociedade ten outro lugar. A música é algo moito menos importante, aínda que eu necesite hoxe máis ca nunca sentir ou atopar un discurso político ou actitudes ou mesmo metodoloxías políticas nos grupos, estou seguro de que é máis unha cuestión persoal que un síntoma da envergadura que poida ter a música para o conxunto da sociedade. Eu creo que a música xa non é tan perigosa.

PORNO: Eu tamén o creo. A cousa é se aínda se lle pode dar a volta a iso. E quen o pode facer. Cando pensas nos Sex Pistols chegando ó número 1 e quedando en branco, cousas con esa potencia simbólica hoxe son impensables. Non sei se é porque a música é menos perigosa ou porque é menos importante para a xente.

Iago Martínez: É que esa maneira de escandalizar está completamente superada, vivimos nunha sociedade obscena. Dende a irrupción do pop no século XX todo iso se vai esgotando inevitablemente. Iso non quere dicir que eu non necesite esa interlocución entre a música e a política, pero son cousas distintas. Iso é a miña necesidade, ou o que eu estimo nun grupo igual que nunha novela ou nunha obra, pero dificilmente a música vai recuperar ese papel. Agora, evidentemente segue sendo un magnífico vehículo para a circulación de ideas. Iso non ten que ver. Con isto non quero dicir que os músicos teñan que abandonar as súas responsabilidades políticas en tanto que músicos, en tanto que cidadáns. Pero dificilmente van ter o impacto que tiñan hai cincuenta ou sesenta anos. E o underground, francamente, non sei o que é. O máis parecido ó underground, por manexar algúns criterios, pois probablemente teña que ver coa autoxestión, co mundo dos centros sociais, espazos tipo Liceo... Agora, as poéticas do underground por exemplo, é outra cousa que estoupou polos aires.

PORNO: Máis ben o underground pode existir porque non hai outro remedio, nun momento en que a industria desapareceu.

Iago Martínez: Non, ou porque hai unha vocación tamén de ser minúsculo, ou de moverte nun mundo onde as cousas son máis de verdade que no mercado masivo. No underground interésame a cuestión da escala. Neses lugares as cousas si son verdade, e iso pode ser ó mellor unha boa maneira de denominar o underground, esa escala precisa na que as cousas acontecen de verdade. Se rebasas certa escala, que cada época ou cada cidade terá unha liña vermella marcada, algo se perde. Hai unha perda de significado ou unha perda de circularidade na comunicación. Pero é unha teoría que hoxe se me escapa. Si teño claro que aquí está pasando algo. Estamos nun momento histórico moi moi determinado e eso me fai pensar nalgo parecido ó underground, pero tampouco o teño claro.

PORNO: Canto pesa entón o feito de vivir nunha época de crise?

Iago Martínez: Eu creo que debería ser determinante. No sentido de tomar conciencia, basicamente. Creo que a crise, entre outras moitas cousas, supuxo o asasinato do soño falaz das clases medias. Dunha certa fábula da vida das clases medias, na que máis ou menos todo é accesible, sen demasiados dramas... todo eso se rompeu. E ten que facernos tomar conciencia, en todos os sentidos. Supoño que un deles é asumir de que maneira queres ser músico. Cal é a diferencia entre traballar dunha maneira ou traballar doutra. Que se supón que tes que facer, ou que podes facer coa música. Eu creo que si que algo explica. De maneira completamente natural, porque a min o Liceo Mutante paréceme un fenómeno bastante político.

PORNO: E que papel deberían xogar as institucións en canto á cultura de base?

Iago Martínez: Home, pois estaría ben que se preocupasen algunha vez da cultura de base, que non foi o paradigma aquí, digamos, na dereita, nin creo que tampouco tivo iso tan claro o bipartito. O bipartito pensaba máis en crear un canon e facer promoción, coa obsesión engadida da proxección internacional. A min gustaríame ver máis políticas públicas de formación, políticas públicas xenerosas de posta a disposición de recursos para a xente...

PORNO: Como aquelo dos locais de ensaio e demais...

Iago Martínez: Si, e incluso descentralizado, que en todas as vilas houbese un lugar onde ensaiar, que neses lugares onde ensaiar tivesen bibliotecas, ou que as bibliotecas públicas tivesen libros sobre música, que houbese fonotecas serias... Que eses lugares onde se pode ensaiar, ler a Simon Reynolds e escoitar discos fosen tamén arquivos, e un soubese que pasou aquí hai trinta anos... Que se conservasen os carteis, as maquetas. Que se puxese en valor a memoria, que ó final é parte do traballo colectivo. Gustaríame que as políticas públicas algunha vez pensasen máis nesas cousas e menos na promoción de eventos, nas que ó final os músicos son man de obra, chámese Xacobeo, chámese como se chame.

PORNO: Sobre iso que dicías da memoria, pensas que aínda hai esquecemento da memoria cultural ou musical?

Iago Martínez: Falando dos oitenta por exemplo, aínda que eu tampouco os vivín, fóra do tópico, que máis sabemos? Coñeces algún sitio onde estea toda a colección de singles, maquetas, daquela época? Hai algún libro, serio, que faga historia social do que foi aquela época? Hai un arquivo sonoro de Galicia, pero onde está? A Cidade da Cultura de feito comprou algún fondo histórico dun dos sellos que houbera aquí míticos, hai dous ou tres anos. E? Seino eu porque son xornalista e consulto os expedientes, pero onde está? Fíxose algún traballo, non de catalogación senon de creación de discurso sobre ese fondo? Está colgado na Internet, está dixitalizado? En calquera caso o importante é non desligar unhas cousas das outras. Por iso dicía dese lugar onde un pode ensaiar e ó mesmo tempo levar para a casa un libro de Simon Reynolds, e logo de ler a Simon Reynolds, ter materiais que lle axuden a entender un pouco a sincronía que ten Galicia a veces coa súa historia. Que a sincronía non permanece no tempo, pero hai veces en que Galicia está en sincronía co mundo. O que pasa é que eso hai que sabelo, e para sabelo hai que ter un coñecemento accesible maior que a conversa, que o rumor. Darse conta de como hai fenómenos de vangarda que suceden en Galicia ó mesmo tempo que en Estados Unidos. Evidentemente, Estados Unidos ten un exército e Galicia non, é moi probable que a esmagadora da historia nos faga recordar unicamente o que sucede alí, pero ese coñecemento é o que nos permite detectar esa sincronía.

PORNO: Ti colaboras con Sinsal. En toda esta infraestrutura arredor da música, que papel pensas que deben ter os festivais? O do Sinsal San Simón é un modelo bastante curioso con respecto ós outros...

Iago Martínez: Si, pero é un modelo que está cambiando tamén. Hai cousas que non cambiaron dende o principio, dende os 2000, como é o tema de non crecer, de manterse sempre nunha estrutura pequena, non perder de vista o que estás programando, que tipo de contexto che interesa crear, non ter un contexto masivo, ter un contexto onde a escoita sexa posible, confortable... Sinsal vén dunha óptica sempre cara fóra (Sinsal foi o maior importador de música de calidade en directo que houbo sempre en Galicia, sen ningunha dúbida, moito antes de que as caixas de aforros se sumasen ó carro co rollo das vangardas sonoras). Pero dun tempo a esta parte xa está mirando para si misma...

PORNO: Si, vendo o cartel desta edición que non se fixo... [o Sinsal aprazouse este ano polo accidente do Alvia en Santiago]

Iago Martínez: Claro, a metade dos artistas son galegos, e xa se está intentando colaboracións entre artistas de fóra e artistas galegos... Ou sexa que eso vai cambiando. Eu creo que eso convertirá a Sinsal en importante doutra maneira. Antes era o que che traía os artistas que doutra maneira non poderías ver. E agora, se profundiza nesa liña de traballo poderá ser un festival que visibilice cara a fóra grupos de aquí e sobre todo que tenda pontes. E a min cónstame que dedican moito tempo a pensar neso, como provocar colaboracións entre artistas de aquí e artistas de fóra, como gravalas e como facelas circular... Os festivais en xeral? Son fundamentais. Cando falabamos das escenas, outro dos elementos que poden construír escenas ou microescenas son os festivais. Agora, logo daste conta de que en realidade ningún festival é o contexto para un músico. Eu o ano pasado estiven facendo radio en San Simón e pregunteillo á maioría dos grupos. Todos coincidían en que os festivais eran o peor sitio do mundo para facer música. Pero evidentemente hai unha distancia moi grande entre facer un festival para cincocentas persoas nunha illa, que evidentemente está pensando na música e non nas barras dos bares, a tocar nun festival que está pensando nas barras e non na música. O festival é a metáfora do mundo como supermercado. Pero é inevitable porque se converteu no formato canónico... Antes o festival era a excepción. Cando eu empecei a ir ó Primavera o festival era un acontecemento; hoxe é a norma. Todo se organiza como festival, converteuse no paradigma. Nesa medida eu prefiro os festivais pequenos, que apostan claramente polo factor diferencial, en todos os sentidos: tanto na selección de artistas, na relación co contexto e coas escenas locais, como nos espazos e na maneira de construír os espazos. Sinsal San Simón, é o máis parecido. Ou as pequenas intervencións, o Pop Voyage, ese tipo de cousas. Interésanme bastante máis que a idea de macrofestival, que por outro lado aquí nunca funcionou...Vigo Transforma, Rock in Way, menos mal que non funcionan. Síntoo polos seus promotores.

Galiza Ano Cero

PORNO: No contexto actual arredor da cultura de base, o tema das novas tecnoloxías é importante. Como pensas que estes novos modelos afectan... Por exemplo na web de Discos da Máquina din que estar en Internet é moi parecido a non estar en ningunha parte, por iso din que teñen a intención de estar na rúa, estar onde suceden as cousas. Con respecto ó proxecto de Galiza Ano Cero, ó utilizar Internet como medio, como se poden activar esas potencialidades democratizadoras que ten?

Iago Martínez: Hai que estar fóra da rede. Nós en Galiza Ano Cero témolo claro. Temos que ver como resolvemos, pero o feito de saír de xira en plan orquesta Panorama e facer a campaña de crowdfunding ten un pouco que ver con eso. Estar fóra, falar, tocar, tamén temos esa idea do teleclub, de activar proxeccións públicas dos programas, recuperar o público nas gravacións... Que as gravacións sexan eventos, que máis aló de gravar un programa en falso directo nunha hora e media se poida convivir dalgunha maneira, temos que pensar como se vai sentir a xente máis cómoda. Eu creo que eso é fundamental. Haberá xente que queira estar exclusivamente na rede, pero dende unha perspectiva máis progresista eu creo que a xente se está dando conta de que ten que estar fóra. De que ten que estar tamén fóra.

PORNO: Ata certo punto hai unha contradicción en facer algo á marxe cando estás principalmente usando como medio as redes sociais, controladas por empresas, que teñen un interés nulo no que estás facendo. Que claro, só se preocupan polo beneficio. Non é unha contradición das positivas, ademais.

Iago Martínez: Non, é que ademais non se pode resolver. Tes que estar tamén na rede, eso é evidente. Primeiro porque é un lugar no que si suceden cousas, segundo porque é un lugar que permite formas de traballo que son interesantes, porque todo é moito máis barato... Pero ó mesmo tempo creo que hai que ter un pé fóra. E no caso de Discos da Máquina claramente hai esa vontade de sacar, como mínimo de sacar o tenderete nos concertos. Que parece que hai algo aí, algo máis real, e que o fan persoas, e que esas persoas son coma ti, e que ti tamén podes facer o mesmo, ou podes compartir ese traballo, ou que podes falar... Volvemos á idea do underground, a min paréceme máis valioso o Liceo Mutante que probablemente a metade das políticas públicas do bipartito en cultura, no sentido de que é un lugar, e é un lugar onde suceden cousas. E onde un pode ir contar que está tentando facer unha cousa chamada Galiza Ano Cero e que se xuntan unha ducia de persoas ou vinte persoas, e que outras persoas están facendo cousas que ti descoñecías, e que as fan na rede. Porque ó final a rede é un lugar onde non ves absolutamente nada porque é enorme.

PORNO: E ó facer televisión por Internet, que queda da idea de televisión? Bueno, xa sei que tedes un modelo que se está autodefinindo polo que opina a xente que vai participando, pero... cal é a vontade, que é o que queredes aproveitar do concepto?

Iago Martínez: O código. O canal creado. É algo elemental, é unha linguaxe que permite que un espectador, cun mínimo esforzo, estea disposto a ver e a escoitar. E logo a idea, se queres, un pouco retórica, dunha imaxe en movemento, nun formato 4:3, pero sobre todo é a codificación. De aí vén o proxecto. Nós estabamos tratando un pouco de comunicar algo a través da rede, en streaming de baixa calidade, e iso supoñía un esforzo moi grande, entendiamos, para o espectador. E pensamos, e se facemos televisión? E se facemos o esforzo de reducir isto á súa mínima expresión, utilizando un código televisivo, que é un contexto que xa está creado, onde xa vai haber espectadores? E esa é a idea de televisión, e xa logo se convirte nalgo retórico, e por iso lle chamamos teleclub a iso de comezar a activar proxeccións públicas, que máis que nada é unha broma.

PORNO: Claro, pero o feito de... Supoño que tentades dalgunha maneira apropiarvos deses códigos e subvertilos.

Iago Martínez: Ou non. Ou simplemente utilizalos.

PORNO: Bueno, si, claro. Ata que punto os códigos televisivos poden servir para traballar dende abaixo á esquerda (como definides o voso proxecto) cando son códigos que non están creados dende alí?

Iago Martínez: Bueno, depende de que código...

PORNO: Estaba pensando nos códigos máis convencionais.

Iago Martínez: Claro, home, si. Nós imos utilizar o código da entrevista, que non é precisamente un código... Non ten nada que ver coa invasión de Irak. É un código dunha conversa, e probablemente a orixe é o plano-contraplano do cine. Non é un código televisivo posmoderno. E o outro é o debate, que si que é quizais o máis perigoso. Pero supoño que si que pode ser un punto de partida... Nós estabamos facendo encontros dese tipo, coloquios con catro persoas. Tentando reproducir iso cunha cámara o que facemos é utilizar un código televisivo. Dentro dese código hai un espectro moi grande. Nós escollemos un sitio onde non se grite, onde non haxa moitos estímulos visuais... Practicamente facemos en branco e negro para poñer en valor a palabra... Pero si, é certo que hai esa contradición e haberá que pelexala.

PORNO: Leva un pouco a ese eterno debate entre si os contidos revolucionarios necesitan formas revolucionarias... Ese rollo de Godard, sobre todo nun momento en que incluso as imaxes revolucionarias están codificadas, tanto que xa perden capacidade de provocación. Todo ten unha serie de pautas, as consignas están banalizadas... Supoño que vós sodes conscientes de todo isto.

Iago Martínez: Si, bueno, supoño que a cada un que lle preguntes che dirá unha cousa distinta. Pero esa vía, esa preocupación clásica na esquerda cultural tamén convive coa propaganda. Nós estamos en guerra. Estamos facendo propaganda. E a maneira máis rápida de facer propaganda é usar os canais abertos. E aí tes a historia da propaganda no século XX, o máis fácil para facer propaganda na radio é facer propaganda na radio. É un proxecto aberto... De momento o punto de partida era ese, tratar de reducir o ruido. Nós queremos comunicar estas ideas da maneira máis nítida e clara posible. Logo hai outra cousa. A televisión non é unicamente o código que utilizamos para narrar nunha hora de video, é a maneira en que a facemos. E aí si que non replicamos a televisión convencional, hai unha estrutura horizontal, traballamos con grupos de traballo, absolutamente transparente, sen ánimo de lucro...

PORNO: Os dous programas que ides facer ata agora son de debate e entrevistas. E son explícitamente políticos. Pero planteádesvos a posibilidade de que haxa contidos que non sexan explícitamente políticos?

Iago Martínez: Si.

PORNO: Non sei se tedes algún proxecto nese sentido...

Iago Martínez: Non, non, non. Porque nós damos para o que damos. Esto xurdiu en todas as presentacións e é un debate apaixoante que non imos resolver aquí en cinco minutos, que é política e que non o é. Pero si que a idea é que se fagan máis programas. O que temos que ver é como. Agora estamos elaborando algo así como un documento marco, definir os límites, polo menos. Para que no momento no que esteamos en disposición de aceptar e darlle forma á idea... Porque o que queremos non é decidir "Galiza Ano Cero quere facer un programa de... tal cousa" e o facemos, senon xerar un contexto, e que calquera (as persoas que durante as presentacións nos propoñían facer programas de música, programas de sexo, programas de cociña...) poida lanzar a súa idea no que eu chamo unha caixa de resonancia, e que esa caixa de resonancia sexa capaz de convertir eso nun programa. Comisarialo dalgún xeito, darlle forma, sometelo a un proceso de deliberación colectivo, e logo poñer en común recursos e facelo. Entón necesitamos ter límites. Que consideramos facer televisión dende abaixo á esquerda? Temos que, supoño que, facer constar nalgún sitio que non se tolerarán os contidos sexistas, por exemplo. Temos que saber de quen imos aceptar capital e de quen non, e iso explicitalo nalgún sitio e facer ese traballo colectivamente, que é o que estamos facendo agora. Imos elaborar ese documento, someterémolo á deliberación das socias e dos socios en setembro, que hai unha asamblea xeral... E ese será o documento de referencia, que non é a Biblia nin moito menos. Pode transformarse.

PORNO: E por agora estavos funcionando ben ou é un proceso lento? Dígoo porque é o que teñen os procesos asamblearios, que se volven...

Iago Martínez: Si. Este non é exactamente asambleario.

PORNO: Bueno, hai asambleas de socios.

Iago Martínez: Si, pero as asambleas de socios conviven con outras instancias que non teñen nada de asamblearias. Son colectivas pero non asamblearias, non teñen estatutos, non se vota, non hai un carné, non hai quórum, é totalmente distinto. E é deliberado, vamos, eu insisto moito...

PORNO: Para darlle axilidade?

Iago Martínez: Non, para potenciar outro modelo de organización política. Non é porque os grupos de traballo sexan mellores que a asamblea nin nada. Imos tentar crear unha asociación imperfecta, deliberadamente imperfecta, é dicir, na que as instancias non encaixan perfectamente. E ten que haber fricción permanente, o disenso forma parte da organización, e ver que pasa. Non sabemos que vai pasar, porque claro, hai unha asamblea e hai uns grupos de traballo. Son completamente distintos, os grupos de traballo son abertos, a asamblea non tanto. A asamblea ten un funcionamento máis formal, máis burocratizado, os grupos de traballo... isto é un grupo de traballo, ti podes chegar un día, sentar e non volver aparecer. Podes estar nunha lista de correo ou non, podes estar nunha lista de whatsapp ou non, podes currar ou non, podes cobrar ou non... O que ti queiras. E eso pertence á mesma organización da que hai unha asamblea, que vota, que ten uns estatutos, que ten que xestionar un orzamento... Imos ver como funciona eso. Máis a terceira comunidade, que é a da rede. As usuarias e os usuarios, que van ter tamén capacidade para intervir no proceso. Non só opinando senon incluso participando en consultas na rede sobre os propios contidos, ou aportando material, digamos, participando con material na web. É a mantenta pero non sei que vai saír de aí.

PORNO: Coñecedes algún modelo parecido?

Iago Martínez: A ese nivel non. É máis ben unha intuición, é participar dunhas contradicións que están tendo as organizacións políticas hoxe en día. E tratar de incorporar un pouco algo do pouco que aprendemos das experiencias na rede, e do mundo hacker, e do 15M, do inacabamento das organizacións políticas...

PORNO: Si, eu falando con outra xente vexo que as experiencias que temos de participar en organizacións políticas é frustrante, xente que non se sinte cómoda militando en ningún partido pero que pode ser militante doutra maneira, e este tipo de iniciativas véxoas un pouco nese sentido. E dalgunha espero que esta maneira de participar non estea tan viciada, quizais porque ó anclarse nalgo práctico...

Iago Martínez: Ten que ver cunha cultura política. Hai que ser transparentes, hai que falar con palabras comúns, hai que ser absolutamente inclusivo, todas as estruturas teñen que ser acolledoras, temos que ser capaces de tolerar a diferencia... Todo eso non son as organizacións políticas. O que pasa é que claro, todos dunha maneira ou outra estamos tocados por esa organización política clásica, de esquerda. Estamos tentando despegarnos das nosas propias experiencias políticas anteriores, tamén. Dende logo, de momento está funcionando. Eu personalmente percibo que se xenerou unha certa simpatía polo proxecto. E iso xa é unha categoría importante, se se xenera afecto, non unicamente ese sentido da necesidade histórica. O outro día fixemos unha reunión do grupo de comunicación e dous terzos eran xente que non estaba vinculada ó proxecto. Cando, nunha asamblea dunha organización política, os non organizados superan ós organizados nunha convocatoria pública? Nunca. O que pasa é que enfrentarse a esto é enfrentarse a la madre del cordero. Non sei onde vai acabar. Non vai ser Galiza Ano Cero o proxecto que invente unha nova organización política de esquerdas, evidentemente non. Non imos ser nós os que resolvamos a contradición, digamos, entre un medio comunitario, que é unha estrutura absolutamente aberta, e un medio de axitación, intervención e propaganda. Que é outra das almas de Galiza Ano Cero, que é un medio que se define claramente de esquerdas. Pero bueno, hai que facelo, e eu creo que é máis importante situarse nese territorio deliberadamente incómodo, de fricción permanente, que en terra segura. Dicir "bueno, pois vamos a replicar los discursos obsoletos del siglo XX y vamos a hacer esto hasta que dure, y si falla no fallamos nosotros, falla la gente". Non. Por iso hai que intentalo. E iso en parte, cando me dicías o de que a revolución tiña que darse tamén na forma, esto tamén é unha revolución na forma. Seguramente o debate vai ser ultraconservador, e diso se trata. Parte do xogo é ese.